ÇED Yönetmeliği Değiştirildi

Yaklaşık 20 yıldır ekoloji mücadelesinin içindeyim. İlk dönemler acemilikler yaşamış olsak da özellikle son 8-10 yıldır yetkinlik kazandık. Artık süreci daha iyi okuyabiliyor, çıkan yasa ve yönetmeliklerin amaçlarının daha iyi anlıyoruz ve anlatabiliyoruz.
           
Mücadele süreci içinde gördük ki, iktidar; maden ve enerji şirketlerinin lehine sürekli yasa ve yönetmeliklerde değişiklik yapıyor. Şirketler nerelerde, hangi konularda zorlanıyorlar; halk toprağına, suyuna sahip çıkabiliyor hemen şirketler lehine Meclise bir yasa değişikliği getiriliyor. Ya da Bakanlıklar yeni yönetmeliklerle şirketlerin önündeki engelleri hemen kaldırıyorlar. Bunun örneklerini çok gördük.
           
Şimdi yeniden “ÇED Yönetmeliği” maddelerinde değişiklik yapıldı. Çevre Etki Değerlendirmesi (ÇED) bir projenin hazırlanması için çevreye etkilerinin neler olacağının incelenmesi ve nasıl önlemler alınacağına yönelik bir zorunluluk. Hazırlanan projenin ÇED dosyasını inceleriz (halk inceler) ÇED dosyasındaki eksiklik ya da yanlış bilgiler üzerinden ekolojik olumsuz etkileri olacağı belirtilerek İdare Mahkemelerine dava açarız. Bu süreçte halkın kazanımları oldukça fazlaydı.
           
Şimdi halkın kazanımlarının önüne geçmek, şirketlere kolaylıklara sağlamak için ÇED Yönetmeliği” yenilendi. Neler var şirketler lehine bakalım:
           
“Halkı Bilgilendirme Toplantıları” konusunda değişiklik var. Halka proje anlatılır. Halk görüşünü söyler. Halk toplantıya katılmamışsa, toplantı yapılmamış sayılır ve ÇED süreci tıkanır. Şimdi Halkı Bilgilendirme Toplantısına “Paydaşlar” diye bir ek yapılmış. Halk toplantıya katılmayıp protesto da etse “Paydaşlardan” biri katıldığında toplantı yapılmış sayılacak. Paydaşlar arasında projeyi destekleyen şirket dernekleri de bulunuyor. Bu paydaş katıldığında projenin ÇED süreci başlamış olacak.
           
Başka ne var? Bir şirket ÇED aldıktan sonra duruma göre değişiyor beş-yedi yıl içinde projeye başlaması gerekir. Başlamadığında ÇED iptal olur. Hatta ruhsatı da. Şimdi şirket başlamasa da bir gerekçe sunup süre uzatabilecek.
           
Sözün kısacası, geçen hafta çıkan yönetmelik de şirketlerin yol temizliğini sağlamadığı görülünce yeniden bir değişiklik yapılırsa şaşırmayalım. Bu alışkanlık haline geldi. Ancak bu değişiklikle de halkın toprağına, suyuna, ormanına; yaşam alanlarına sahip çıkmasının önüne geçilemeyeceğini geçmiş deneyimler gösterdi.