MANTAR ET YERİNE GEÇER Mİ?
Çoğu vegan et yerine mantar yiyerek aynı besleyici değerleri alabileceğini düşünür. Oysa ki mantar et yerine geçebilecek bir eşdeğerde besin değildir. 100 g ortalama 1 avuç içi kadar yağsız et yaklaşık 20 gr hayvansal protein içerirken,150 g yaklaşık büyük bir kase sotelenmiş mantar 4 g bitkisel protein içerir.
Et bulamıyorsan mantar yenebilir fikri doğru değildir. Alınan proteinin vücuttaki kullanım oranını da düşündüğümüzde, hayvansal kaynaklı proteinlerin biyoyararlanımının, vücut dokularına dönüşüm oranının daha yüksek olması bu söylemi yine haksız çıkarır.
100 g mantar yaklaşık 30 kcal enerji verir, evet enerjisi düşük bir besindir. Nasıl pişirildiğine ve içine eklenen diğer yiyeceklere göre enerjisi değişir tabi ki. Bu nedenle zayıflama diyeti yapan kişilerde tüketebilir. Mantarlı omlet veya mantarlı tavuk sote olarak tüketildiğinde protein ve besleyici iceriği artırılmış olunur.
Mantar içerdiği “lovastatin” isimli bileşik sayesinde kötü kolesterolü (LDL) düşürmeye yardımcı olur. Antiviral ve antibakteriyel özellikleri sayesinde yetişkinlerin bağışıklık sistemini desteklemeye de yardımcıdır.
İçerdiği selenyum sayesinde; depresyon, kaygı ve yorgunluğu önlemeye yardımcı olur.1 porsiyon mantar yediğinizde yetişkinler için önerilen günlük selenyum ihtiyacının %16’sını, günlük fosfor ihtiyacının %12’sini, folat ihtiyacının %5’ini karşılamış olursunuz.
Mantarlar alerji ve zehirlenme riski yüksek besinler arasındadır. Mantar zehirlenmeleri, mantarın yenmesini takiben 2 saat içinde sersemlik, uyku hali, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme, yüzde ve boyunda kızarma, ağızda metal tat duyusu, bulantı, kusma, terleme gibi belirtiler ile ortaya çıkar.
Altı saat sonra ise karaciğer, böbrek fonksiyon bozuklukları görülebilir. Koma veya ölümle dahi sonuçlanan durumlara yol açabilir. Hayatı tehdit edecek düzeyde risk içeriyor olması mantar seçiminde dikkatli olunması gerektiğini gösteriyor.
Ülkemizde neredeyse 2000'in üzerinde mantar çeşidi olduğu biliniyor. Bu mantarların hangilerinin zehirli, hangilerinin zehirsiz olduğunu tespit etmek ise uzmanlık gerektiren bir konu.
Çünkü zehirli olanlar ile olmayanlar birbirine çok benziyor. Marketlerde satılan, kontrollü olarak üretilmiş, üretim ve son kullanma tarihi belli, üretim izni olan, ambalajlı paketli kültür mantarların tüketilmesi aslında en iyi seçenek.
Sadece zehirli mantarların değil, aynı zamanda yanlış pişirilmiş yenilebilir mantarlar da alerjiye neden olarak sağlık için tehlikelidir. Mantar pürin aminoasiti içerdiği için ürik asit yapımını hızlandırır. Bu nedenle böbrek taşı, gut hastalığı ve diğer böbrek hastalıkları olan kişiler mantar tüketmemelidir.