EMANETE FINDIK BIRAKILMALI MI?
Fındık toplanır, harman yapılır, çuvallanır. Bu işler çok kolaymış gibi yazdım! Fındık sonra çuvallanır ve pazar yolculuğuna hazır hale getirilir. Üretenin fiyatta söz hakkı yok. ALICI olanlar kendi aralarında belirledikleri fiyatla sezonu açarlar. Üretici de saklayacak yeri yoksa ALICININ deposuna EMANETE BIRAKIR. Emanete hıyanet olmaz ya, fındık sağlam ellerdedir!
Ünye kuyumcularından Ahmet Yaman, “Fındığınızı emanete bırakmayın, satın, altın alın, daha çok kazanın.” diye Ünye gazetelerinden birine açıklama yapmış. Doğru bir belirleme. Ancak bu çözüm, bugün yaşanan sorun üzerinden geçici bir yol.
Emanete bırakmanın amacı, fiyatların yükseleceği beklentisi. Bu zamana kadar böyle bir gerçeklik olmadı. Bir, iki kez olan istisnalar hariç. Fiyat artıyorsa da enflasyon nedeniyle bir anlamı da olmuyor. Örneğin, 26.5 TL iken satmayıp Nisan ayında 40 TL’ya satmış olan üreticinin bir avantajı oldu mu? Bence zarar etti. Çünkü 26.5TL iken satsaydı ve parasıyla bir şeyler alıp kenara koysaydı daha karlı olurdu. Bunu her zaman söylüyoruz.
Ancak soruna böyle yaklaşırsak, fındığın gerçek değerinde satılması hayal olur. Öncelikle fındık politikası nasıl olmalı tartışılmalı, buna bağlı olarak da fındık fiyatı nasıl belirlenmeli diye tartışmayı büyütmek yararlı olacaktır. Ürettiğine fiyat veremeyen yalnızca üretici köylüler. Ayakkabı boyacısı bile boyayı kaça yapacağını kendisi belirliyor.
Üretici köylülerin fındıkta emeğinin ve ürününün karşılığını alabilmesinin tek yolu, kendi çıkarlarını korumak ve geliştirmek için sendikalarında örgütlenmeleridir. Emanete fındık bırakmak yerine örgütlü gücü oluşturduklarında fındık satmamaktır. Bir ay satış olmasın bakın ne oluyor?
Bunu söylemek de kolay, nasıl olacak? Zor olan da bu. Bu zor olan başarılmadığı sürece her yıl mağduriyet devam eder.
Emanete fındık bırakmak, ayağına kurşun sıkmak demektir. ALICI, para vermeden üreticinin fındığını çalıştırıyor. Para harcamadan para kazanıyor. Emanete bırakılan fındık depoda beklemiyor. Fındığı bırakan üretici parasını almaya gittiğinde fındık Avrupa’ya gitmiş, işlenmiş hatta çikolata olmuştur. Üreticinin parasını almadan bıraktığı fındıktan herkes kazanıyor ama üretici avucunu yalıyor.
Bırakmayıp da ne yapalım, diyenler olabilir. Fındığını saklayacak yeri yoktur. Dediğim gibi, bekletenlerden avantajlı çıkanı pek duymadım. Fiyat artarak satanlar var da paranın değeri yok. Yine aynı örneği vereyim: Geçen yıl 26.5TL iken satmayıp Nisan ayında 40 TL’ye satan avantaj sağlamış oldu mu? Bir hesap yapalım…